Forum Eerste Wereldoorlog

[Yvonne]

Van het miljoen Belgen dat direct na het begin van de oorlog Nederland binnen vluchtte, bleven er ongeveer 100.000 gedurende de hele oorlog hier. De burgers werden in 'vluchtoorden' ondergebracht, de soldaten in interneringskampen. In totaal waren er 21 van dit soort gelegenheden, verspreid over het hele land.

Het kampleven was minder vredig dan het in de diverse krantjes werd afgeschilderd, want de redacties moesten rekening houden met censuur. In kamp Zeist brak op 3 december 1914 een opstand uit naar aanleiding van de woekerprijzen voor drank en rookwaren. Er vielen 8 doden en 18 gewonden. De Belgen gooiden met stenen, de Nederlandse kampbewakers schoten met scherp.
De Belgen in Kamp Harderwijk bouwden daar een wielerstadion en een friettent. Amersfoort had in 1915 een Belgische universiteit met 91 studenten binnen zijn stadsmuren.

De Nederlandse regering presenteerde het totaal geruïneerde België na afloop van de oorlog een rekening van 98 miljoen gulden voor opvang en internering. De helft daarvan werd later kwijtgescholden.
_________________
Met hart en ziel
De enige echte

https://twitter.com/ForumWO1

[Yvonne]

De Britten in Groningen

De First Royal Naval Brigade, die in augustus 1914 ingezet werd bij Antwerpen, week als geheel uit naar Nederland. Circa 1600 Britse militairen werden in een barakkenkamp in Groningen ondergebracht. Timbertown noemden de inwoners het zelf.
Ze verrijkten het Groningse cultuurleven met optochten van doedelzakspelers en koperblazers door de stad en met theater voorstellingen van hun Timbertown Follies in de Nieuwe Schouwburg.
Het RNB voetbalteam trad regelmatig in het veld tegen het Groningse Be Quick. De geïnterneerden deden ook pogingen om schaatsen en fietsen te leren.
Het kamp had een goed gevulde bibliotheek, waarmee de bewoners het tot het eind van de oorlog moesten uitzingen. De tekeningen in hun rijk geïllustreerde kampkrant laten veel spinnenwebben zien, symbool van wachten en verveling.
_________________
Met hart en ziel
De enige echte

https://twitter.com/ForumWO1

[Yvonne]

De Russen in Rotterdam

Zo'n vijf duizend Russen, voor het grootste deel ontsnapt uit Duitse krijgsgevangenschap, streken vanaf 1915 neer in goedkope pensions in Rotterdam en Schiedam. De politie kreeg hierop veel klachten van burgers te behandelen over dronkenschap, tasjesroof en schennis der eerbaarheid.
Politieke tweespalt verscheurde de Russische kolonie sinds de oktoberrevolutie en de daarop volgende burgeroorlog in het vaderland. De in Den Haag uitgegeven krant Golos Rodiny was de stem van het behoudende kamp.
In Rotterdam werd, op 21 mei 1918, de eerste en enige Russische Sovjet in Nederland opgericht. Nog geen tien dagen later werden de leden ervan gevangen gezet.
Het Sowjet-Komité voor Russen in Nederland, in 1918 vanuit de Communistische Partij opgezet, hielp duizend sympathisanten van de Roden met geld de oostgrens over terug naar huis. De rest werd begin 1919 op kosten van de overheid per schip gerepatrieerd.
_________________
Met hart en ziel
De enige echte

https://twitter.com/ForumWO1

[Yvonne]

Duitsers verspreid

n maart 1917 waren er 3000 officieel geregistreerde Duitse deserteurs in Nederland, maar daar moet een veelvoud van illegaal verblijvenden bij worden opgeteld. Zelf schatten de deserteurs hun aantal in 1918 op 80.000.
Veelal kamen zij eerst terecht in een van de vier grote quarantainestations die aan de oostgrens ter ontsmetting van vluchtelingen waren opgericht. Om de positie van de deserteurs te kunnen beoordelen - waren zij in de zin der wet nog militairen of niet ? - werden zij voor de tijd van het politie-onderzoek gedetineerd.
In Bergen werd daarvoor een speciaal kamp ingericht. De Duitsers die nadien weer vrij kwamen concentreerden zich in Rotterdam en Limburg. Der Kampf en Michel im Sumpf, de bladen van en voor Duitse deserteurs, werden beide gedrukt op de persen van de communistische De Tribune. Ze klaagden veelvuldig over de miserabele behandeling door de Nederlandse overheid.

Bron:
http://www.iisg.nl/collections/refugees/indexnl.html
_________________
Met hart en ziel
De enige echte

https://twitter.com/ForumWO1

[EvonTraunitz]

Op diverse plaatsen in Nederland waren er wo1-gerelateerde kampen, veelal in leegstaande legerkazernes. De bekendste in Harderwijk. Als ik tijd heb zal ik er een stukje over plaatsen.
_________________
"Sein" ist ohne "Warum"

[zijde26]

Het boek " Oorlogsgasten " geschreven door Evelyn De Roodt behandelt dit onderwerp

[Richard]

[Yvonne]

Sure?
Want van de week lag het er echt niet.
_________________
Met hart en ziel
De enige echte

https://twitter.com/ForumWO1

[Richard]

Mogelijk dat het al uitverkocht is. Ik heb een exmplaar dat stukgelezen is.

[zijde26]

Er is ook het tweewekelijks (dacht ik) blaadje van de belgische ww1 vluchtelingen " Inter-Nos Revue " van het Kamp Harderwijk.

[eagle]

een kaartje met een overzicht van de verschillende kampen, waar Belgen gehuisvest werden:

[Mark]

Het kaartje komt uit Bossenbroek en Kruishoop, Vluchten voor de Groote Oorlog. Belgen in Nederland 1914-1918 (Amsterdam 1988).

Opmerkelijk is dat Amersfoort niet apart genoemd wordt op dat kaartje. Daar werden in de loop van de oorlog nog twee dorpen gebouwd voor de opvang van familieleden van de geïnterneerden.

[zijde26]

Ter informatie :

"De Telegraaf" van deze morgen (11-11-2005) bevat een mooi stukje over dit bijna vergeten stukje geschiedenis, nl Belgische vluchtelingen in Gaasterland. Dit artikel bevat ook een mooie foto.

[gvdbor]

[Yvonne]

e grootste stroom vluchtelingen die Nederland ooit te verwerken kreeg, kwam tijdens de Eerste Wereldoorlog uit België. Vooral nadat het Duitse leger in oktober 1914 Antwerpen had beschoten, vluchtten bijna een miljoen Belgen naar het neutrale Nederland.

Piet van der Hem tekende in 1914 de aankomst van Belgische vluchtelingen in Roosendaal.
[klik voor vergroting]

De meesten arriveerden per trein in Roosendaal en werden in eerste instantie doorgestuurd naar opvangcentra.

Voor onderdak, voedsel en verspreiding van de vluchtelingen over het land zorgde het Comité tot Steun aan de Belgische en andere Slachtoffers. Tegelijk ontstonden overal in het land lokale steuncomités, werden inzamelingen gehouden en kwamen er zelfs aparte Belgische scholen.

Bemiddelde vluchtelingen werden ondergebracht in hotels en bij particulieren; wie armlastig was, moest het doen met loodsen en grote tentenkampen. Bij de werkgevers waren de Belgen vooral welkom omdat ze technisch goed geschoold waren.

Op 32 plaatsen in het land werden naaiateliers ingericht waar ongeveer 5.000 Belgische vrouwen werk vonden. Van incidenten tussen de vluchtelingen en de Nederlandse bevolking was nauwelijks sprake, tot verrassing van veel Belgen die gevreesd hadden dat de Nederlanders de opstand van 1830 nog niet vergeten zouden zijn.

Afbeelding: Piet van der Hem tekende in 1914 de aankomst van Belgische vluchtelingen in Roosendaal.

Ook te zien: herinneringspenning en draagpenning ter ondersteuning van Belgische vluchtelingen in Nederland tijdens de Eerste Wereldoorlog.
Afbeeldingen zijn hier te zien:
http://www.20eeuwennederland.nl/thema's/vreemdelingen/immigreren%20naar%20de%20natie/810.html
_________________
Met hart en ziel
De enige echte

https://twitter.com/ForumWO1

[Yvonne]

uit een pamflet getiteld:
'De Belgen in Holland 1914-1917'
door Gustave Jaspaers


De Belgen in Holland
Toen, na de roemrijke gevechten bij Luik, Haelen en aan de Nethe, het dappere Belgische leger zich op Vlaanderen terugtrok, weerklonk in geheel Nederland een kreet van innig medelijden. Antwerpen werd ontruimd en de burgerbevolking, te laat gewaarschuwd, vluchtte zonder iets te kunnen medenemen.

Reeds in de eerste dagen van den oorlog had Nederland duizenden vluchtelingen binnen zijn grenzen gezien. Geheel Zuid-Limburg werd overstroomd. Toen de slag rondom Luik woedde, nam de bevolking van sommige dorpen de wijk naar Maastricht, waar men in het Roode-Kruis-hospitaal met de grootste liefderijkheid de gewonden opnam, die men had kunnen redden uit den brand van het ziekenhuis St. Hadelin, dat tegelijk met Visé in vlammen opging. De in Limburg toegepaste methode heeft trouwens tot voorbeeld gestrekt aan geheel Nederland, waardoor men erin geslaagd is de vluchtelingen over het land te verdeelen en zoo afdoende te helpen.

Bij de capitulatie van Antwerpen kwamen honderdduizenden vluchtelingen, geheel buiten zich zelf van angst, over de grenzen. Diepdroevige troepen vrouwen, kinderen, grijsaards, zieken, stakkers, die zonder voedsel rondzwierven en een aanblik van de grootste ellende boden. Het voorbijtrekken van deze lieden trof ieder, die het zag, tot in de ziel, en nooit zullen de vluchtelingen de oprechte, hartelijke en warme ontvangst kunnen vergeten, welke Nederland hun bereidde. Ons ongeluk had in dit land een oprechte liefdadigheid gewekt, zooals zelden in de geschiedenis van een volk is voorgekomen — letterlijk niemand bleef ongevoelig voor ons lot. In een grootsch gevoel van sociale solidariteit snelden velen naar de grens om degenen te helpen en te steunen, die een wreede en onverzoenlijke vijand van den geboortegrond verjaagd had.

Zoowel op het plattelad als in de steden werden de ongelukkigen met open armen ontvangen; zij vonden daar een dak boven het hoofd en brood en alle zorgen, welke hun berooide toestand vereischte. Men deed al het mogelijke om deze paria's op de beste wijze te huisvesten en allen spanden zich in om ons, zij het ook maar één oogenblik, de overstelpende ellende te doen vergeten. De Nederlandsche soldaten aan de grenzen droegen in hun armen de zieken, gebrekkigen en kinderen verder; in de stations en langs de wegen beijverden vrouwen en jonge meisjes zich om den hongerigen brood en melk te reiken. In steden en dorpen werden slaapgelegenheden geïmproviseerd in openbare en particuliere gebouwen. Het geheele economische leven in Nederland stond stil, daar menigeen zijn dagelijksche bezigheden in den steek had gelaten om hulp te brengen aan de Belgische vluchtelingen. Vooral de bewoners van de grensstreken, rijken en armen en de armsten onder de armen, allen werkten samen om een ongelukkig volk te helpen. Niet alleen werd de zoo noodige materieele hulp verleend, maar ook werd in zachte en liefdevolle woorden die moreele steun gegeven, welken wij vooral zoo zeer behoefden na de afschuwelijke nachtmerrie die wij doorleefd hadden. Dit medelijden van geheel een volk en zijn regeering, was des te waardevoller, omdat ditzelfde volk gebukt ging onder de vreeselijke bedreiging van een inval. Elk oogenblik toch kon de invasie plaats hebben in Nederland, evenals in België, waarbij het land verwoest en de historische kunstschatten geplunderd en verbrand zouden worden. In hun hulpvaardigheid dachten onze gastheeren minder aan het gevaar, dat hen bedreigde dan aan de taak, welke zij zich hadden opgelegd om ons lijden te verzachten. En daarin zijn zij volkomen geslaagd: de Belgen, die het voorwerp van hun zorgen waren, hebben ten opzichte van de Nederlanders een groote schuld van dankbaarheid aanvaard.

Lees verder:
http://www.greatwardifferent.com/Great_War/Belgian_Prisoners/Belgen_01.htm
Leuke site, leuk beeldmateriaal, aanrader!
_________________
Met hart en ziel
De enige echte

https://twitter.com/ForumWO1

[Emiel]

Vanuit mij onbekende motieven maakte de bron, ondanks een correcte en volledige bronvermelding tegen plaatsing van dit artikel.
Derhalve verwijderd.
Yvonne namens FEW

[Hauptmann]

[Yvonne]

Verordening gemeente Harderwijk uit 1918: Vertrek naar België van de vrouwen en kinderen...

Verordening van de gemeente Harderwijk, getiteld 'Vertrek naar België van de vrouwen en kinderen der naar hun Vaderland teruggekeerde leden van het Belgische Leger', 1918.

Toen België bij de Eerste Wereldoorlog (1914-1918) betrokken raakte, sloegen vele burgers en soldaten op de vlucht, voornamelijk naar neutraal Nederland. Ruim een miljoen Belgische burgers en militairen zochten in Nederland een goed heenkomen. De Nederlandse regering zag zich voor grote problemen gesteld met deze ‘invasie’. Weliswaar trokken velen weer terug naar het vaderland toen de toestand daar weer tot rust kwam. Toch zouden nog ongeveer 100.000 Belgische burgers in Nederland achterblijven.

Zij werden ondergebracht in fabrieken, loodsen en later in speciaal gebouwde vluchtoorden. De Belgische soldaten werden, volgens de regels van het neutraliteits-verdrag, ontwapend en geïnterneerd, om te voorkomen, dat zij zouden deelnemen aan oorlogshandelingen. De grootste interneringskampen verrezen bij Zeist en Harderwijk.

Op 11 oktober 1914 arriveerde een eerste groep van 1.500 Belgische soldaten in Harderwijk. Twee dagen later steeg het aantal tot 13.000. Harderwijk zag haar bevolking van 7.500 inwoners in enkele dagen verdrievoudigen. Aanvankelijk werden de soldaten samengepropt in twee kazernes. Intussen bouwde men een met prikkeldraad omheind tentenkamp op de heide buiten Harderwijk. Daarheen werden de soldaten gebracht en onder bewaking gesteld van een detachement Nederlandse militairen. In december begon men met de bouw van 50 houten barakken, die elk 250 man moest herbergen. Er kwamen ziekenzalen, kantines, winkels, kerken, badgebouwen, wasserijen, schoollokalen, postkantoren etc..

Het kamp Harderwijk was een stadje op zich. Aan het verblijf van de Belgen te Harderwijk herinnert nu alleen nog het Belgisch Ereveld op de Algemene Begraafplaats. Daar zijn de lichamen bijgezet van hen die gedurende de internering overleden aan tuberculose, longontsteking en in 1918 aan de Spaanse griep. De hygiënische omstandigheden waren slecht, de medische verzorging pover. Men was dan ook blij dat de wapenstilstand werd gesloten. De Belgen konden weer terug naar het vaderland, met achterlating van 553 overledenen.

Recent verscheen over dit onderwerp: drs. A.L. Reijngoudt, Gehalveerde mensen. Het Belgenkamp in Harderwijk 1914-1918, Schaffelaarreeks, BDU Uitgeverij BV, 2004

Zie voor de verordening:
http://www.geschiedenisbus.nl/museumstuk/010_verordening%20harderwijk.htm
_________________
Met hart en ziel
De enige echte

https://twitter.com/ForumWO1

[Yvonne]

In het interneringskamp bij Zeist, beter bekend als het Belgenkamp, werden tijdens de Eerste Wereldoorlog ruim 15.000 Belgische soldaten - en ook gewone burgers - vastgenomen. Conform de Vredesconferentie van Den Haag van 18 oktober 1907 moest het neutrale Nederland immers oorlogvoerende militairen ontwapenen en zo ver mogelijk van het stijdtoneel interneren. De Utrechtse Heuvelrug vormde een geschikte plek.

Lees verder op de site van Collectie Utrecht, foto's, verhalen, tekeningen:
http://www.collectieutrecht.nl/view.asp?type=object&id=486
_________________
Met hart en ziel
De enige echte

https://twitter.com/ForumWO1

[Yvonne]

Nog even het verschil uitleggen:

Interneringskampen en krijgsgevangenkampen:

In interneringskampen staat de controle op politieke tegenstanders of politiek onbetrouwbaar geachte bevolkingsgroepen centraal.
Krijgsgevangenkampen zijn eveneens interneringskampen, waarbij hier echter steeds internationaalrechtelijke normen dienen te worden nageleefd.
_________________
Met hart en ziel
De enige echte

https://twitter.com/ForumWO1

[Yvonne]

Op de vlucht voor wrede Duitsers

Nederland was tijdens de Eerste Wereldoorlog een neutraal eiland te midden van het oorlogsrumoer. Zowel vanuit België Al vanuit Duitsland zochten vluchtelingen hun toevlucht in ons land. Her en der richtte de Nederlandse overheid ’asielzoekerscentra’ in.

Duitsland viel België op 4 augustus 1914 binnen. Tienduizenden Belgen sloegen op de vlucht, beangstigd door de verhalen over de wreedheid van de Duitse veroveraars. Ze konden maar twee kanten op: naar Nederland of het Kanaal over naar Engeland.

Om de nood van de vluchtelingen te lenigen, werd al snel het Nederlands Comit?ot steun aan Belgische en andere slachtoffers (kortweg: Amsterdams Comitée opgericht. Het was een particulier initiatief, maar later neerde de overheid het werk.

Het grootste aantal vluchtelingen kwam Nederland binnen na de beschieting en de val van Antwerpen op 10 oktober 1914. Op dat ogenblik waren er naar schatting een miljoen Belgen in ons land, onder wie meer dan 40.000 militairen. De regering verspreidde de burgervluchtelingen over het land, waarna provinciale vluchtelingencomitée zich over hen ontfermden. De militairen werden ontwapend en geïnterneerd. Zo’n 7000 soldaten zagen echter kans in burgerkleren via Vlissingen naar Engeland te ontsnappen om daar opnieuw dienst te nemen. Zes generaals en 400 andere officieren kregen onderdak in Zwolle.

Tijdelijk onderdak
Reeds op 12 oktober begonnen de onderhandelingen tussen de Belgische overheid en de Duitse bezetter over de terugkeer van de burgerbevolking. De Nederlandse regering oefende zachte drang uit om zo veel mogelijk Belgen naar huis te laten gaan. In november 1914 waren er nog 323.600 vluchtelingen geregistreerd, in december nog 200.000 en vanaf mei 1915 bleef het aantal tot het eind van de oorlog constant: 105.000. Belgié ontvluchten ging niet meer: de Duitsers grendelden de grens van Vaals tot Cadzand af met een 180 kilometer lange draadversperring. Honderden mensen kwamen om doordat dit ’IJzeren Gordijn’ onder een spanning van 2000 volt stond.

De Nederlandse regering vond dat de opvang van vluchtelingen vooral een taak was voor de gewone burger. Er waren echter te weinig particulieren die vluchtelingen onderdak boden. Daarom kwamen er enkele tijdelijke kampen, terwijl tegelijkertijd de bouw van een permanent kamp in Nunspeet startte.

Tijdelijke kampen waren er in Bergen op Zoom (twee tentenkampen), Roosendaal (suikerfabriek Java voor 1600 personen), Hontenisse (een tenten- en barakkenkamp voor 4000 mensen), Baarle-Nassau (in de stationsgebouwen), Amsterdam (in loodsen langs het IJ), Scheveningen (in het Circus), Oldebroek (in de barakken van de artillerieschietschool), Veenhuizen (ongeveer 1500 burgers) en Tilburg (tentenkamp ”Kijk in de Pot”, waarvan de bewoners later werden overgeplaatst naar het in allerijl gebouwde barakkenkamp ”Plein XIII”). Het woord ”kamp” klonk wat negatief en daarom sprak de overheid liever over ”(rijks)vluchtoord”.

Gedurende de gehele oorlogsperiode was er in Tilburg een woonwagenkamp voor gevluchte Belgische woonwagenbewoners. In Veenhuizen waren ook 340 mannen ondergebracht die in Antwerpen tijdens het bombardement uit de gevangenis waren vrijgelaten. Zij zijn begin 1915 overgedragen aan de Duitse bezettingsautoriteiten.

Rijk en arm
Bij het onderbrengen van de vluchtelingen streefden de autoriteiten naar het type huisvesting dat paste bij de sociale status van de vluchteling. Vermogende Belgen mochten zich buiten de vluchtoorden vestigen. De overheid rangschikte de arme vluchtelingen in drie categorie? A: gevaarlijke of ongewenste elementen, B: minder gewenste elementen, C: fatsoenlijke behoeftigen.

Van de definitieve kampen was vluchtoord Nunspeet bestemd voor 13.000 personen uit de categorie?A en B („de heffe des volks”), met een door prikkeldraad omrasterde en bewaakte afdeling voor misdadige lieden. Vluchtoord Uden kon 10.000 vluchtelingen uit de groepen B en C bergen en in Gouda richtte het plaatselijke steuncomit?en vluchtoord in voor 2000 personen.

Vluchtoord Ede moest als modelkamp dienen en was bedoeld voor categorie C. Dit kamp kon 10.000 personen bergen. Het werd voorjaar 1917 opgeheven, waarbij de nog aanwezige bewoners naar kamp Nunspeet gingen. Het Deense Dorp, een afdeling met verplaatsbare woningen, verhuisde mee naar Nunspeet en kreeg later een functie in Belgié voor mensen die door de oorlog dakloos waren geworden.

In de praktijk kwam er van deze tweedeling in arme/niet fatsoenlijke en rijke/wel fatsoenlijke vluchtelingen niet veel terecht, maar door deze maatregelen gaven vele vluchtelingen er wel de voorkeur aan naar Belgié terug te keren. Dit was ook de reden dat de maximale opnamecapaciteit van de vluchtoorden nooit volledig is benut. Het waren meest vrouwen, kinderen en bejaarden die er terechtkwamen: in Nunspeet op het hoogtepunt 7050 personen, in Ede maximaal 5400 en in Uden 7020.

Behalve barakken met woon- en slaapvertrekken waren er winkels, een kerk, een postkantoor en een ziekenzaal in elk kamp. In maart 1915 ontving de Nederlandse regering uit Denemarken een gift van 325.000 gulden. Daarmee richtte zij in Gouda, Ede en Uden werkplaatsen in, waar de Belgen verplaatsbare woningen fabriceerden. Die kwamen terecht in Ede, Uden, Scheveningen en Amsterdam, terwijl er 38 naar Zierikzee gingen voor Belgische vissers.

Deserteurs
De militairen vormden een verhaal apart. Nederland was als neutraal land verplicht hen te ontwapenen en te interneren. Reeds tijdens de eerste oorlogsdagen staken 52 Belgische en 179 Duitse militairen in Limburg de grens over. Ze werden samen ondergebracht in een leegstaande kazerne in Alkmaar. Samen! Dat was vragen om narigheid. Daarom werd voor de Duitsers kamp Bergen gebouwd en de Belgen gingen al snel naar kamp Gaasterland. Er vluchtten ook bijna 1600 Engelse militairen van de First Royal Naval Brigade naar Nederland. Zij waren bij Calais geland en zagen zich bij de verdediging van Antwerpen de terugweg afgesneden.

Amersfoort en Harderwijk moesten het leeuwendeel der geïnterneerden onderdak bieden. Omdat de kazernes te klein waren, ontstonden er onhoudbare toestanden. Daarom werd in beide plaatsen een tentenkamp ingericht.

De 125 Duitsers in Bergen hielden soms heftige twistgesprekken, doordat er nogal wat deserteurs bij zaten. In mei 1916 besloot de regering na zorgvuldig onderzoek 32 deserteurs vrij te laten. Het aantal geïnterneerden groeide door het stranden van vliegtuigen, marineschepen en onderzeeboten. In 1917 nam het aantal deserteurs dat naar Nederland vluchtte meer en meer toe. Er kwam daarom een apart deserteurskamp. In dat jaar werden 554 deserteurs in vrijheid gesteld.

Belgische, Britse en Franse officieren die weigerden op hun erewoord te beloven geen ontvluchtingspogingen te ondernemen, werden geïnterneerd in Urk of in fort Wierickerschans bij Bodegraven. Vanaf maart 1915 was er in het voormalig Depot van Discipline in Vlissingen een strafklasse ter afzondering van „tuchteloze elementen.”

Gezinnen
Gehuwde geínterneerden genoten speciale gunsten: hun gezinnen mochten zich in de omgeving van het kamp vestigen en de gevangenen kregen verlof hen regelmatig te bezoeken. Ten gevolge van de kamernood die daardoor ontstond, kwamen er klachten binnen over de hoge kamerhuren. Door de slechter wordende economische omstandigheden geraakten ook steeds meer vrouwen van ge?erneerden zonder inkomsten, waardoor opname in een vluchtoord steeds dreigend op de achtergrond aanwezig was. Om dit probleem op te lossen, werden bij Amersfoort, Harderwijk en Oldebroek en in het Gaasterland zeven gezinsdorpen gebouwd. Daar bevonden zich in mei 1918 maar liefst 6640 gezinnen.

Door tewerkstelling in Nederlandse bedrijven verlieten steeds meer ïnterneerden de kampen. Daarvoor werd slechts toestemming verleend als er geen Nederlandse arbeidskrachten beschikbaar waren. Er was echter dringend behoefte aan werknemers, omdat zeer veel Nederlandse jonge mannen waren gemobiliseerd. Hierdoor ontvolkten de interneringskampen, zodat er steeds meer oorden werden samengevoegd. Harderwijk was het laatste kamp dat overbleef.

In totaal zijn in Nederland geïnterneerd geweest: 33.105 Belgen (onder wie 406 officieren), 1751 Engelsen (139 officieren), 1461 Duitsers (68 officieren), 8 Fransen (5 officieren) en 4 Amerikanen. Op 11 november 1918 was de oorlog voorbij. Pas vanaf december konden de ge?erneerden repatri?n. De Nederlandse regering betaalde de treinreis van de vluchtelingen. Eindelijk konden ze naar huis.

http://www.refdag.nl/artikel/116982/Op+de+vlucht+voor+wrede+Duitsers.html#
_________________
Met hart en ziel
De enige echte

https://twitter.com/ForumWO1

[RJ]

Super, Yvonne! In de zomervakantie ga ik over dit onderwerp een scriptie schrijven. Ook dit kan ik weer goed gebruiken!

[Ieperiet]

Er moeten hier heel wat Belgen gezeten hebben in deze mooie streek van Nederland.


Shot at 2007-10-01

Shot at 2007-10-01

Shot at 2007-10-01

[A. de Koster]

Op de fabriek waar ik momenteel werk de Zuid-Chemie in Sas van Gent zijn er in 1914 tot 1918 ook belgische vluchtelingen opgevangen,hoeveel weet ik niet precies maar kan ik wel eens vragen aan iemand van de heemkundige kring aldaar als er intresse voor is.

[Adriaan van Kammen]

Graag zou ik zeggen. Moet je zeker doen.
Goede informatie komt soms uit een heel onverwachte hoek.
En er is zeker interesse voor.
_________________
Have a sigar
(___{}____]]] ~ ~ ~ ~

Old soldiers never die

[A. de Koster]

Ik zal mijn best doen en zo spoedig mogelijk wat laten weten.Trouwens van het internerings depot in Bergen (N.H.) heb ik nog een aanzicht van de "Hobbyruimte" hierbij bijgevoegd.

[mrs Stan]

[A. de Koster]

Ik zal mijn best doen.Hopenlijk werken ze mee.

[A. de Koster]

Hierbij een link naar de site van de heemkundige kring van Sas van Gent waarin inderdaad wordt geschreven over het feit dat de oude fosfaat fabriek (het huidige Zuid-Chemie) als opvang voor vluchtelingen diende.

Ik zal nog contact met hun opnemen of ze nog meer info hebben en tevens informeren bij mijn directeur of hij er nog documentatie over heeft of iets dergelijks,maar is wel intressant omdat ze het ook hebben over Terneuzen als tijdelijke opvang voor vluchtelingen.Laat je niet gekmaken door de titel "Spookhuis aan de poeldijk" . Is echt flauwekul opgeblazen door de media.Ik speelde er vroeger als kind.

http://www.heemkundigekringsasvangent.nl/content.php?var_content=116

[kobbe2coilge]

[mrs Stan]

[Yvonne]

[Yvonne]

[mrs Stan]

Bedankt voor de tip Yvonne. Meteen de topic gelezen. Ik hoop daar zeker nog meer over te weten te komen nu.
Sas van Gent en Zelzate (zoals het nu dus heet) liggen hier zo'n 10-15 minuten rijden vandaan

Toevallig moet ik zo meteen naar Zelzate om daar bij de Standaard Boekhandel mijn Passchendaele boek op te halen. Ik neem denk ik mijn camera maar mee..

Greetz, Margreet
_________________
"Those boys were lions led by donkeys" quoted by our friend Mike about the victims of shot at dawn

[A. de Koster]

Bij zelzate op de markt staat ook nog een monument voor de gevallene van zelzate,is mooi,alleen moet de zon schijnen,is nu wel erg depressief.

[kobbe2coilge]

[mrs Stan]

[kobbe2coilge]

Hallo,

Vluchtoorden Ede en Nunspeet

Een eerder geplaatste berichten aanpassen lukt hier niet.
Maar..., na wat gepruts aan mijn bestanden bij Flickr worden alle eerder geplaatste foto's hiervóór niet meer correct weergegeven.

Daarom nu een [ rechtstreekse bladwijzer ] naar Flickr waarmee mijn complete vluchtelingen-fotoalbum weer bereikbaar is.


 

[Paddy]

[Paddy]

Ooit eens gekocht op een rommelmarkt voor 1€
(afmetingen 10 x 15 cm)


_________________
Greetings from a Little Gallant Belgian:-)
Patrick De Wolf
http://ablhistoryforum.be/

There is a very fine line between "hobby" and "mental illness".
"We're doomed, I tell ye!"

[Richard]

Oh, zit ie daar?! Ik miste hem al een tijdje...

[Erik de Bruin]

[gvdbor]

http://www.destentor.nl/regio/veluwenoord/2784129/Belgen-uit-vergetelheid-gehaald.ece

Vandaag artikel in de Stentor over te plaatsen monument in Nunspeet.

[PvdHeuvel]

Belgen in Uden op zoek naar hun geschiedenis
door onze correspondente Willie Roks. maandag 14 april 2008 | 02:59 | Laatst bijgewerkt op: dinsdag 15 april 2008 | 10:49


UDEN - De Belgische vlag hing zaterdagochtend uit bij theater Naat Piek. Aanleiding was het bezoek van een delegatie Belgen uit Deerlijk (nabij Kortrijk) voor een bezoek vanwege het voormalige vluchtelingenkamp tijdens de Eerste Wereldoorlog. Sinds 2004 organiseren een groep kunstenaars en de heemkundekring Uden de Belse Fiste om dit stukje geschiedenis levend te houden.

De contacten kwamen op gang via ex-Zeelander Peter van den Heuvel die inmiddels deel uit maakt van de cultuurraad in Deerlijk. Samen met Bernard Verschuere en Patrick Ravelingien kwamen de Belgen hun licht opsteken over het Belgenkamp Vluchtoord dat indertijd rond het oude PNEM-gebouw gevestigd was en tevens om te kijken of er een uitwisseling van gegevens tot stand kan komen. Kunstenaar Antoon Versteegde, wethouder Hidde Nota, stadsdichter Maarten van den Elzen en Pierre van Diepenbeek van de heemkundekring ontvingen het gezelschap met Brabantse gastvrijheid en worstenbrood.

Na het vertonen van de film over het reilen en zeilen in het kamp, kregen de bezoekers ook de oude wielerbaan te zien en de maquette in het heemkundegebouw. "Wij hebben in West-Vlaanderen een belangrijke geschiedenis ten aanzien van de 'grote oorlog' zoals wij dat noemen", zei Verschuere. "De streek rondom Deerlijk lag in de frontlinie en er vielen meer slachtoffers dan tijdens de Tweede Wereldoorlog. Een bekend componist en dichter, Rene De Clerq uit Deerlijk, is in die tijd ook naar Nederland gevlucht en gaf les aan Belgische vluchtelingen. Eerlijk gezegd wist ik niets van het bestaan van een groot kamp in Uden tot dat Peter ons daarover vertelde." Ook Pierre van Diepenbeek was blij met de Belgische bezoekers. Ondanks dat hij hij al veel gegevens over die tijd gevonden heeft, blijven er nog veel vragen open. Een aantal daarvan hoopt hij op deze manier beantwoord te krijgen. De huisjes werden na de oorlog in 1919 afgebroken en naar België gebracht. Maar waar zijn ze gebleven? En zijn er nog kranten uit die tijd waarin iets over het kamp in Uden vermeld staat?

De leden van de Deerlijkse cultuurraad gaan overleggen met hun achterban over verdere samenwerking, maar een lezing in Deerlijk door Van Diepenbeek staat voorlopig bovenaan het verlanglijstje. In Uden heeft Versteegde nog plannen genoeg om de Belse Fiste verder uit te breiden met een hoogtepunt rond 2015 als het honderd jaar geleden is dat het Belgenkamp ingericht werd. "Het is een hiaat in ons geheugen en in de geschiedenisboekjes", aldus Versteegde.
Cultuurraad Deerlijk
Deerlijk telt 11.000 inwoners en ligt in West Vlaanderen. Iedere Belgische gemeente heeft een cultuurraad.
Deze wordt gevormd door leden van alle plaatselijke verenigingen.

De raad adviseert over culturele zaken en subsidies.

Uit de cultuurraad wordt een Raad van Bestuur gevormd bestaande uit 8 personen. De bezoekers van afgelopen zaterdag maken deel uit van dit bestuur.

Rene De Clerq uit Deerlijk schreef gedichten over de 'grote oorlog'. In Uden doet Maarten van den Elzen hetzelfde.


http://www.brabantsdagblad.nl/regios/udenveghel/inboxudenveghel/2974019/Belgen-in-Uden-op-zoek-naar-hun-geschiedenis.ece

[Yvonne]

Collectie artikelen en beelden, Ze kwamen met duizenden tijdens de Eerste Wereldoorlog: Belgen die het geweld ontvluchtten. Het neutrale Nederland was daarvoor de enige veilige vluchtplaats. In het filmarchief van de RVD is een aangrijpende film over de opvang van vluchtelingen, direct na het uitbreken van de oorlog in 1914 gemaakt. Helaas is van de film geen enkele beschrijving bewaard gebleven. Onbekend is daarom wie de film gemaakt heeft, en op welke locaties is gefilmd. Elke nadere informatie wordt daarom zeer op prijs gesteld!

Na de Duitse inval sloegen miljoenen Belgen op de vlucht. Honderdduizenden trokken via Oostende en Zeebrugge naar Engeland. Evenveel trokken verder naar Frankrijk. Meer dan 1 miljoen vluchtelingen trokken naar Nederland. Onder deze vluchtelingen bevonden zich ook een 35.000 militairen, die werden geïnterneerd. Duizenden “gemotiveerden” van hen zouden ontsnappen om via Groot-Brittannië en Frankrijk, terug deel te nemen aan de oorlog.

Het grootste deel van de burgervluchtelingen keerde voor het einde van het jaar weer terug naar huis. Meer dan 100.000 Belgen bleven echter in Nederland achter. Van deze groep werden diegenen die niet zelf in hun levensonderhoud konden voorzien (ongeveer 20.000) ondergebracht in vluchtoorden te Gouda, Uden, Nunspeet en Ede die onder toezicht stonden van de Nederlandse overheid, en waar de Belgen tot het einde van de oorlog in zeer goede omstandigheden werden gehuisvest. Inspecties van het internationale Rode Kruis onder leiding van Zwitserland, hebben dit meermaals bevestigd

Lees verder:
http://geschiedenis.vpro.nl/artikelen/37805717/
_________________
Met hart en ziel
De enige echte

https://twitter.com/ForumWO1

[A. de Koster]

Neem contact met professor Alexander Vanneste. Er waren maar een aantal spoorlijnen die nog toegangkelijk waren tijdens WO 1 (ik dacht drie) en die dubbele poorten voor voertuigen waren er ook maar een aantal van ik dacht ook maar drie of vier. Ik weet bijna zeker dat hij de poort kan determineren.
_________________
www.gi-qmstore.com gespecialisserd in Korea en Vietnam oorlog gear.
Nederland in WO1
www.zeeland1914-1918.nl

[VULCANUS]

Nog steeds heb ik noch een getuigenverslag noch een studie of boek gevonden van iemand die de vlucht van gelijk welk soldaat beschrijft vanaf het moment dat hij alleen, of met één van de 30.000 medesoldaten, de Nederlands grens oversteekt tot in een of ander vluchtelingenkamp in Nederland.

*De boeken: "Oorlogsgasten" van Evelyn De Roodt, "Gehalveerde mensen" het Belgenkamp in Harderwijk 1914-1918, de licentiaatscriptie "Belgische geïnterneerden in Nederland gedurende de eerste wereldoorlog" door G. Laporte zijn me bekend.
*De verslagen van Armand Hasevoets en van Eugène Etienne en Charles De Croix zijn me ook bekend.

[VULCANUS]

Nog altijd heb ik noch een getuigenverslag noch een studie of boek gevonden van iemand die de vlucht van gelijk welk soldaat beschrijft vanaf het moment dat hij alleen, of met één van de 30.000 medesoldaten, de Nederlandse grens oversteekt tot in een of ander vluchtelingenkamp in Nederland.

*De boeken: "Oorlogsgasten" van Evelyn De Roodt, "Gehalveerde mensen" het Belgenkamp in Harderwijk 1914-1918, de licentiaatscriptie "Belgische geïnterneerden in Nederland gedurende de eerste wereldoorlog" door G. Laporte zijn me bekend.
*De verslagen van Armand Hasevoets en van Eugène Etienne en Charles De Croix zijn me ook bekend.

[Percy Toplis]

Oorlogsgasten in Nederland tijdens de EersteWereldoorlog

Evelyn de Roodt

Tijdens de Eerste Wereldoorlog zochten meer dan een miljoen vluchtelingen - militairen en
burgers - hun toevlucht tot het neutrale Nederland. Het ging om verschillende categorieën, elk
met eigen sociale en politieke status. Zij leefden onder wisselende omstandigheden in Nederland,
ingekwartierd of in kampen. Hun verblijf leidde bij de bevolking tot uiteenlopende reacties. Drs.
E.U. de Roodt (1947) studeerde sociale wetenschappen aan de Universiteit van Amsterdam.
Sinds enkele jaren houdt zij zich bezig met historisch onderzoek. Zij schreef onder meer over de
geschiedenis van Rotterdam en over de Eerste Wereldoorlog, met als meest recente publicatie
het boek 'Oorlogsgasten'.

Inleiding
Tijdens de Eerste Wereldoorlog was het neutrale Nederland een toevluchtsoord voor een
ongekend aantal vluchtelingen en krijgsgevangenen, naar schatting zo'n 1,3 miljoen. De
Nederlandse regering was niet voorbereid op de toeloop van zoveel asielzoekers en bovendien
was de opvang gecompliceerd, omdat het om heel verschillende categorieën ging. Die hadden
elk hun eigen achtergrond en politieke status en vielen daardoor onder vier verschillende
departementen die te maken hadden met toelating en opvang. Via veel improviseren kwam het
tot een zekere regelgeving, waarbij het handhaven van de neutraliteit een voortdurende bron van
politieke zorg was. Verder moest bij alle maatregelen een afweging worden gemaakt tussen
verheven humanitaire doelstellingen en het dagelijkse draagvlak in de samenleving.
In deze bijdrage, gebaseerd op het boek Oorlogsgasten[1], zullen de lotgevallen van de
verschillende groepen vluchtelingen in Nederland aan de orde komen, waarbij het accent valt op
hun leefsituatie en hun verhouding tot de Nederlandse bevolking.
De illustraties zijn aquarellen van de Nederlandse kunstenaar Jan Hoynck van Papendrecht[2],
die een speciale voorkeur had voor militaire onderwerpen. Tijdens de oorlogsjaren kon hij zijn
hart ophalen en reisde hij onder meer de interneringskampen af om al die bijzondere
buitenlandse uniformen fraai vast te leggen.

Lees verder op http://www.collectie.legermuseum.nl/sites/strategion/contents/i004529/arma35%20oorlogsgasten%20in%20nederland.pdf
_________________

“Stop whining.”
– A. Schwarzenegger