Forum Eerste Wereldoorlog

[Yvonne]

Een nieuwe grote buur (1871-1914)

Het uitgangspunt van de Nederlandse buitenlandse politiek in de periode 1871-1940 was neutraliteit. Nederland stelde zich afzijdig op in Europa om niet bij conflicten of oorlogen betrokken te raken. Dit was geen eenvoudig streven. Nederland kreeg na de eenwording van Duitsland in 1871 een groot en sterk buurland aan de oostgrens, terwijl het een verdeelde bond van Duitse staatjes gewend was. Bovendien was het nieuwe Duitse Rijk van 1871 tot stand gekomen na drie gewonnen oorlogen wat Nederland niet geheel gerust maakte op deze nieuwe buur. De neutraliteitspolitiek die de Nederlandse regering voerde had er namelijk ook toe geleid dat men weinig geïnvesteerd had in defensie. Het Nederlandse leger zou daardoor geen schijn van hebben kans gemaakt bij een eventuele aanval van Duitsland. In de jaren na 1871 bleek echter dat Bismarck de bestaande situatie in Europa wilde handhaven. Een directe Duitse dreiging voor Nederland was er dus niet. Na een angstig begin kwamen de betrekkingen tussen Nederland en Duitsland dan ook tot rust.

Nadat Bismarck in 1890 de politieke arena had verlaten, voerde de Duitse keizer Wilhelm II een koerswijziging in de buitenlandse politiek door. Duitsland was niet langer tevreden met de bestaande situatie en begon de zogenoemde Weltpolitik. Het doel van de Weltpolitik was vooral koloniale expansie. Duitsland bezat in tegenstelling tot Groot-Brittannië, de Verenigde Staten, Frankrijk en Nederland slechts weinig koloniale gebieden. Daarnaast was de Duitse vloot niet bijzonder sterk. Keizer Wilhelm II en zijn adviseurs meenden dat hier verandering in moest komen, wilde Duitsland een Weltmacht worden. In het kader van deze Weltpolitik begon Duitsland in 1898 met de bouw van een grote vloot. De Nederlandse regering ervoer dit als een bedreigende ontwikkeling; Nederland bezat immers grote koloniën in onder andere het huidige Indonesië en het Duitse streven naar koloniën zou zich kunnen richten op deze gebieden.

Aan de andere kant werd in dezelfde periode het economische belang van Duitsland voor Nederland steeds groter. Voor het expanderende Ruhr-gebied was de Rotterdamse haven de belangrijkste doorvoerhaven geworden. Daarnaast ging vlak voor het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog in 1914 48 procent van de totale Nederlandse export naar de Oosterburen. Ruim 28 procent van de totale import kwam bovendien uit Duitsland. Naast een onbehagen in Nederland over de ambities van het keizerrijk waren er dus wel goede economische betrekkingen.

(c)
http://www.duitslandweb.nl/naslagwerk/Nederland-Duitsland/Politieke+betrekkingen/Een+nieuwe+grote+buur+%281871+1914%29.html
_________________
Met hart en ziel
De enige echte

https://twitter.com/ForumWO1