Forum Eerste Wereldoorlog

[Tommy v. D.]

Fort de Souville



Fort de Souville werd gebouwd van 1876 tot 1877. In 1888 waren er een aantal moderniseringen; het kruitmagazijn werd versterkt met beton. Het kostte in totaal 2650000 franc om te bouwen.

Het behoort tot de allereerste linie forten die rond Verdun gebouwd werd, de zgn. 'Redoutes de Panique'. Het werd gebouwd in baksteen. Het fort is tamelijk groot in vergelijking tot de andere forten in de omgeving. Het ligt op de top van een heuvel, die bijna overal te zien is in de omgeving van Verdun.

Het fort heeft daarnaast nog een bijzonderheid: het staat in verbinding met de Abri-Caverne van Souville. Deze Abri-Caverne (ondergrondse schuilplaats) bestaat uit twee grote galerijen (20 meter uit elkaar gelegen), met daartussen en daaromheen een aantal ruimtes. De Abri-Caverne ligt 10 meter onder de bovengrond. Eén galerij kwam uit op een trap die direct in het fort uitkwam (deze galerij is vandaag de dag aan het einde ingestort). De andere galerij leid naar Munitie-Magazijn 18, een betonnen opslagruimte op de binnenplaats van het fort. De Abri-Caverne diende als onderkomen voor de troepen en schuilplaats tegen artillerievuur.


Plattegrond van het Fort van Souville en de aanliggende Abri-Caverne de Souville. Bron: http://www.douaumont.net/souville.htm

Gedurende de Eerste Wereldoorlog
Het fort bezat na de mobilisering in 1914 een garnizoen van 350 man, bestaande uit infanteristen, pionieren en artilleristen. Ook was er van een aantal militaire groepen, de staf in het fort. Het fort diende in die tijd vooral als communicatiecentrum: het fort was met telefoonlijnen verbonden met o.a. Fort de Douaumont, Ouvrage de Thiaumont en Fort de Vaux.


Het Fort de Souville in 1915.

Bij het begin van de slag om Verdun, op 21 februari 1916, bezat het fort geen bemanning meer. Dit was na aanleiding van het bevel dat in 1915 werd gegeven om alle forten te ontdoen van hun bewapening en bemanning, omdat men de forten zinloos achtte. Maar omdat Fort de Souville na de val van Douaumont hét centrale punt van uitkijk was en omdat het strategisch van groot belang was, werd door generaal Petain op 14 maart 1916 bevolen om het fort weer te voorzien van een reguliere bezetting. Er werd een voorraad van o.a. munitie aangelegd die goed was voor 15 dagen. Ook werd een nieuw verdedigingsplan opgesteld. Het
werd ingericht als een commandopost voor een infanteriedivisie en als staf voor artillerie en pionieren. Er was ook een afdelingsreserve. Zo kwam het, dat naast de reguliere bezetting, nog eens 25 officieren en 463 extra manschappen in het fort aanwezig waren. Er was echter maar plaats voor 300 manschappen in de Abri-Caverne, 312 in de onversterkte kazerne en 140 mannen in het van beton voorziene Munitie-Magazijn 18. Het hoge aantal manschappen zorgde voor veel problemen. Er moest genoeg verpleging en water beschikbaar zijn. Door het Duitse artillerievuur werd echter ook het aantal bruikbare ruimtes minder. Het werd
ondraaglijk voor de mannen om in dit fort te blijven; er waren nu namelijk ongeveer 900 man in het fort. Op 9 mei kwam dan ook het bericht, dat iedereen die niet tot het eigenlijke garnizoen behoorde, weg moest gaan uit het fort. Dit was geen makkelijke taak, men moest namelijk de troepen die het fort gingen verlaten ook veilig onderbrengen in de omgeving.


De hoofdingang van Fort Souville op 23 mei 1916.


Binnenplaats van Fort Souville op 23 mei 1916.

Vanaf de 21ste februari werd het fort regelmatig met alle kalibers beschoten. Ook waren hier granaten bij van de Dikke Bertha; granaten van 42 cm. Van 21 april tot 21 juni sloegen ongeveer 38000 granaten van alle kalibers in op het fort. Vanaf de 1ste juni werd het vuur ook intenser; alleen om deze dag werden al 1600 granaten geteld, waaronder inslagen van 38 cm en 42 cm granaten. Op 8 juni waren de zwaarste beschietingen, er werden nu ook gasgranaten ingezet. Op 22 juni steeg het artillerievuur nog verder. Op die dag telde men meer dan 2700 inslagen. Door de gasaanvallen vielen er veel slachtoffers, en moest men de bovengrondse kazernes ontruimen. Het enige onderkomen was nog in de onderaardse kazernes van de Abri-Caverne.


Voor de Abri-Caverne van Souville, 23 juni 1916.

Vanaf midden juni tot het einde van juli werden de beschietingen alleen maar erger, aangezien het fort nu ook aanvalsdoel was. Er bleef weinig over van het fort; vele kazematten en ruimtes stortten in. Hieronder waren onder andere de gang van de kazerne naar de latrines en de waterpomp, de telefoonkamer, de wachtpost voor de ingang en de ingang naar de linker-kaponiere. De muur die rond het fort en de gracht lag, werd ook zwaar beschadigd. Er was nauwelijks iets over van de prikkeldraadversperring, die rondom het fort lag.
Ook bij de Abri-Caverne waren zware treffers; een 42 cm granaat sloeg in op de onderaardse kazernes en lied een 5 meter diepe trechter achter die een doorsnede van 13 meter had. De druk die de explosie veroorzaakte was zeer zwaar, en een deel van een gang stortte in. Al met al waren er zeer zware instortingen en vernielingen aan zowel het fort als aan de Abri-Caverne.

Men organiseerde de verdediging, en alle ingangen en openingen werden zwaar bewapend. Men had ongeveer 16 machinegeweren in positie gesteld, even als twee 58 mm kanonnen. In juni/juli raakte het fort steeds meer in het middelpunt van de aanval; de Duitsers versterkten hun aanval enorm. Immers, als dit fort was ingenomen, was de weg naar Verdun zo goed als open.
Op 23 juni werden ongeveer 100000 gasgranaten als voorbereiding voor de aanval op het fort geschoten. Dit zorgde voor veel gasslachtoffers. Met veel moeite konden de Fransen hun posities behouden, omdat bij de Duisters de verliezen enorm waren.


Juli 1916, omgeving van Souville: voorbereiding op een aanval.

Op 12 juli was er nog een grote aanval. Op dit moment zijn zowat alle barricades en verdedigingsmogelijkheden van het fort kapot geschoten. Bijna de hele bovenbouw van het fort was weggeschoten (op het met beton versterkte Munitie-Magazijn 18 na). Wederom zetten de Duitsers gas in om de aanval voor te bereiden. Dit zorgde weer voor veel verliezen. In het fort was de situatie een compleet drama, de meesten waren verwond door gas of waren door het artillerievuur doof geworden.


Een gesneuvelde Franse soldaat die een mitrailleur bemande in juli 1916, in de omgeving van Souville.

De toestand op de twaalfde juli zag er ongeveer als volgt uit: de verdedigingsmuren die rondom het fort lagen waren voor het grootste deel in puin geschoten, het was voor de aanvaller geen enkele moeite om deze over te steken. De wallen van het fort waren volledig kapotgeschoten; het fort zag er totaal niet meer als een fort uit. Van de prikkeldraadversperringen was niets noemenswaardig meer over. De
toegangen naar de kaponieres waren bijna allemaal ingestort of zwaar beschadigd. De dubbele kaponiere was volledig ingestort. Van de andere
kaponieres waren de schietgaten voor het grootste deel geblokkeerd met aarde. De hoofdingang (of vredesingang) was zwaar beschadigd, maar hij stond nog overeind (evenals vandaag de dag; zie foto's die volgen). De kazematten die waren gebouwd in baksteen waren allemaal ingestort.
Het met beton versterkte Munitie-Magazijn 18 was echter nog in een goede conditie, net als de onderaardse kazerne. De schade die daar was
toegebracht kon voor het grootste deel nog gerepareerd worden. De gang die van de kazerne naar Munitie-Magazijn 18 leidde was echter ingestort, en moest weer opengehaald worden. De lichtsignalen, die voorheen nog naar Fort Tavannes en Fort de Vaux werden gestuurd, konden alleen nog door Fort Belrupt ontvangen worden.

De bezetting van het fort op 11 juli was als volgt:
De eerste compagnie van de 6e R.I.T. (3 officieren en 116 Man)
Een deel van de eerste compagnie van de 7e I.R. (2 officieren en 75
man)
De helft van de 101ste Machinegeweercompagnie van het fort (29 Man)
Een adjudant en 36 kanonieren van de 14e Batterie van het 5e R.A.P.
Een adjudant en 11 man van de 25/2e compagnie van de 9e R. Pionieren
Een arts
7 verplegers en ziekendragers
6 postduifhouders
Signalisten
C.O.A.

Een compagnie van het Franse Infanterie Regiment Nr 7 komt op de weg naar het front voorbij Fort de Souville. Ze leiden onder grote verliezen, en slechts één luitenant is nog over: Luitenant Dupuy. Hij besluit met de rest van zijn compagnie onderdak te zoeken in het fort. Zij zien de verschrikkelijke toestand van het fort, en aangezien de commandant van het fort gewond is door gas, neemt Dupuy het commando over en organiseert hij de verdediging. Ook hij had door dat het Fort de Souville aanvalsdoel was geworden van de Duitsers. Hierdoor besloot hij de machinegeweren in zo gunstig mogelijke posities te plaatsen. Hij verdeelde de vermoeide bemanning, voor zo ver het mogelijk was, over hun posten en stuurde een boodschapper naar de staf.

Op 12 juli, om half zeven in de ochtend, begint de aanval. Delen van het Duitse infanterieregiment 140 rukken op van de kapel van St. Fine en beklimmen de heuvel met daarop Fort de Souville. Ze hebben echter zware verliezen geleden, en verspreid komen ze bij de kapotgeschoten gracht van het fort.
Het kwam uiteindelijk uit op zware gevechten, die verbitterd en hard werden gevoerd. Handgranaten vlogen over en weer tussen de beide kanten. De artillerie van beide kanten sloegen in op de troepen, die tot uitputting toe en zich tot de dood vochten. De Duitse stormtroepen kwamen niet verder. De overgebleven mannen trokken zich terug of lieten zich gevangen nemen.


Juli 1916, in de omgeving van Souville: een groep Duitse krijgsgevangenen wordt afgevoerd.

De laatste grote Duitse aanval van de Slag bij Verdun was hiermee beslist. Het fort had stand gehouden, en de vastberadenheid van één luitenant was hier zeer belangrijk bij.
De verliezen van het garnizoen tussen 10 en 12 juli waren hoog. Ze bedroegen 6 officieren en 283 man. De uitval door gas was ook hoog.

In het hoofdkwartier van AOK5 was generaal Von Falkenhayn op de hoogte gesteld van dit debacle. Hij verklaarde hiermee, dat de slag bij Verdun 'Absolute Defensive' verder moest gaan. Het offensief van de Duitsers was hiermee zo goed als afgelopen.

Fort Souville was hiermee het verste punt dat de Duitsers ooit zijn gekomen tijdens de slag van Verdun.


20 juli 1916: de weg naar het Fort de Souville.


14 oktober 1916, omgeving van Souville: een groep poilu's in discussie over de identiteit een zwaar verminkte gesneuvelde, die in tentdoek ligt gewikkeld.


Luchtfoto van Fort de Souville, van 20 oktober 1916.


De ingang van de Abri-Caverne in 1916.

Het fort werd gedurende de rest van de slag nog zwaar beschoten, en het werd steeds maar verder beschadigd. Deze beschietingen gingen ook door na de grote tegenaanval van de Fransen op 24 oktober. Het fort werd nog regelmatig beschoten tot in 1918.
Tot mid-1917 had men het Fort Souville zoveel mogelijk geprobeerd te herstellen. Zo werd er een geïmproviseerde uitkijkpost op het fort geplaatst. Weer werden voorraden voor 15 dagen aangelegd. Het front lag in die tijd op 6 km ten noorden van het fort. Het front door de Woëvre lag op 4 km afstand. De bezetting van het fort was nog maar een afdeling infanterie, twee machine geweer afdelingen en artillerie en pionieren. Een nieuwe prikkeldraadversperring van 10 meter grootte werd rondom het Fort en de Bussière toren aangelegd.


Een uitkijkpost bovenop Fort de Souville.

Vanaf mid-1916 werden ondergrondse tunnels gegraven met de Tourelle Bussière, die 220 meter lang waren. Deze tunnels waren zeer belangrijk. Er werden nog meer tunnels onder het fort en onder de Abri-Caverne gegraven. In totaal lag 1040 meter aan ondergrondse tunnels (travaux 17).

In 1918 werden rondom het fort een aantal Pamard-kazematten gebouwd (een stalen kazemat voor twee machinegeweren). Ook zij waren door onderaardse tunnels met het fort verbonden.


Fort de Souville, de ingang in de verte, na de oorlog.


De ingang van Fort de Souville, kort na de oorlog.


Binnenplein van het verwoeste Fort de Souville, kort na de oorlog.


Ingang van de Abri-Caverne, kort na de oorlog.

Bronnen:
http://www.douaumont.net/souville.htm
'Verdun 1914-1918', Jacques Péricard
'Verdun - Secrets d'une place forte', Jean-Luc Kaluzko en Frédéric Radet

[Tommy v. D.]

Fort de Souville, vandaag de dag:


Pamard kazemat.


Geschut in de Pamard kazemat.


De Pamard kazemat die dicht in de buurt van de rechter kaponiere van het fort ligt.


De rechter kaponiere.


Binnen in de rechter kaponiere.


Gang die vanuit de kaponiere naar het fort liep. Deze gang is vandaag de dag ingestort door een granaat die hier insloeg op 8 mei 1916. Deze inslag doodde 3 artillerie onderofficieren en twee kanonniers.




De beschadigde muren van het fort.

[Tommy v. D.]

De oude, officiële ingang van het fort.








Onderste geschutsgang. Deze loopt onder en rechts van de ingang.




Binnenplein van Fort de Souville, vandaag de dag.


Met moeite lukt het nog om een aantal stenen te herkennen, van de voormalige kazematten.

[Tommy v. D.]

Nogmaals, interieur van de ingang.


De ingang zoals men hem tegenkomt: diep verscholen in de dichte en gevaarlijke bossen, gevuld met oorlogsresten en granaten.

De Abri-Caverne de Souville
Foto's van de naastgelegen Abri-Caverne van Souville.


De ingang van de Abri-Caverne, vaak foutief benaamd als ingang van Fort de Souville.


Naar binnen.


Latrines.


Gang die naar de twee hoofdgalerijen gaat.


Verbindingsgang.

[Tommy v. D.]

Linkergalerij.


Instortingen.


Oud stuk spoorbaan.


Ruimte in de Abri-Caverne.


De linkergalerij die eigenlijk uitkomt op de trap die rechtstreeks in het fort uitkomt, is nu aan het eind ingestort.




In de rechtergalerij.




Deze galerij leidt naar boven, naar het binnenplein. Het was hier dat 30 soldaten van de 7e R.I. onder Dupuy de mitrailleurs bemanden en de 60 Duitsers die bovenop het fort stonden definitief terug sloegen.


En we gaan weer terug.



Groet,
Tommy

[Tommy v. D.]

Zie ook dit topic over de Tourelle Bussière, die een aantal keer genoemd wordt hierboven en die in de directe omgeving van Fort de Souville ligt: http://www.forumeerstewereldoorlog.nl/viewtopic.php?t=12658

Groeten,
Tommy

[cossee]

Mooi stuk Tommy en de foto's ook schitterend!

[Emiel]

Mooi en intressant topic Tommy!

[Tom]

Idd fantastisch topic en prachtige foto's van een favoriet fort
_________________
Wat we doen in 't leven, klinkt door tot in de eeuwigheid.

[hermie]

Heel boeiend Tommy met mooie foto's.

[shabu]

Mooie foto's Tommy!

Mijn vriend en ik zijn er in september 2006 geweest, we hebben toen alleen de Abri-Caverne gezien en dachten dat dit de ingang was!
Later thuis kwam ik erachter dat dit dus niet zo was

Ik ben van plan om zeker nog een keer terug te gaan, kan je me vertellen hoe ik bij de originele ingang kom?
Vorige keer hebben we gewoon de borden gevolgd en kwamen dus bij de Abri uit.

[Tommy v. D.]

[Lingekopf]

Enorm bedankt voor het terugplaatsen van de foto's!
_________________
"Setzen wir Deutschland, so zu sagen, in den Sattel! Reiten wird es schon können..... "
"Wer den Daumen auf dem Beutel hat, der hat die Macht."
Otto von Bismarck, 1869

[CROONAERT]

......
_________________
https://some-disputed-barricade.weebly.com/

[Finnbar]

Nog wat hedendaagse user foto's:
http://www.forumeerstewereldoorlog.nl/viewtopic.php?p=359711

[the butcher]

Goeie dag , wij zouden graag de forten rond Verdun bezoeken , maar voor sommige heb je blijkbaar een permis nodig, hoe geraak je daar best aan of waar bevind zich de prefectuur van verdun of de caserne rosellier en thierville

[shabu]

[SandervanA]

Ik ben afgelopen week in de Abri-Caverne geweest en de galerij die op het binnenplein uit kwam is nu ook ingestort. Ik vond alles er behoorlijk instabiel uit zien en denk niet dat ik me nog in de galerijen waag in de toekomst.

[dennis]

Weet iemand hoe ze er nu momenteel bij liggen, vooral de Abri. Vorig jaar geen goede zaklantaarn bij ons (dit jaar zeker wel!), dus niet ver naar binnen kunnen gaan.
Zou er dit jaar wel iets verder in willen.

grt

[Andriessen]

Geweldige foto's Tommy. Ik ben daar vroeger zo vaak in geweest en ben daar zelfs eens gewond geraakt toen ik in het donker vreselijk mijn hoofd stootte en het bloed in mijn brillenglazen liep. De volgende dagen liep ik als een"oorlogsgewonde"door Verdun. De foto's riepen vele herinneringen bij me op. Dank voor dat!
_________________
bezoek ook onze website www.ssew.nl

[Finnbar]

[Tommy v. D.]

Hoe de gangen er nu bij liggen weet ik niet - de laatste keer dat ik in de abri-caverne was, was in najaar 2012.

Misschien aardig om bijgaand enkele meer recente foto's (in ieder geval uit de laatste vijf jaar...) te plaatsen van dit indrukwekkende complex met dito geschiedenis.

Enkele impressies van de abri-caverne:






















De ingang van het fort:


De grachtverdediging:








Tommy

[dennis]

Bedankt voor de foto's.

Ik ben er vorig jaar nog in geweest, kon helaas niet verder vanwege een te slechte zaklamp. Ik ga dit jaar ook foto's maken en zal ze ook nog plaatsen.
Ben benieuwd.


grt
Dennis

[jsuyk]

Indrukwekkende foto's Tommy! De volgende keer als ik in Verdun ben toch eens kijken of ik het kan vinden