Forum Eerste Wereldoorlog

[Mark]

Wooden Crosses van Dorgeles, in het Nederlands vertaald als Houten Kruizen in de reeks Oorlogsdomein.

http://www.eldritchpress.org/wwone/wc.html

[Zandhaas]

Ben er aan begonnen, heb hem uitgeprint. Lijkt op een roman die zicht afspeelt tijdens WW1. Gaat over Franse soldaten. Vind het moeilijk om door te komen, vooral omdat ik liever ooggetuigen en dagboeken lees. Maar ik geef het nog niet op
_________________
Dulce et decorum est Pro patria mori

[Ernst Friedrich]

Houten kruisen

Volhouden, als ik zo vrij mag zijn. Een pachtig boek, met het karakter van een dagboek. Dorgeles schrijft dan ook uit eigen ondervinding. nam dienst in 1914. Het boek verscheen in 1919. Hij heeft nog veel meer over de Grande Guerre geschreven, vaak met een cynisch (onder)toon. Jammergenoeg is er maar weinig van hem vertaald. Dit boek nu. Lees het dus (desnoods) in het Nederlands, te lenen in de bieb.
Iets van een recensie doe ik hierbij:

Houten kruisen
Een boek uit de serie oorlogsdomein. Over de Eerste Wereldoorlog.
Roland Dorgelès is een Fransman, die dienst nam in augustus 1914, en beleefde met zoveel andere jonge mannen de verschrikkingen van de loopgravenoorlog.
Hij hield aantekeningen bij, en heeft na de oorlog dit boek geschreven, als eerbetoon aan zijn gesneuvelde makkers. Het is een mengeling van feiten en fictie, geschreven in de vorm van verhalen over een groep soldaten, die samen de 5e escouade van de 3e compagnie van het Franse leger vormen. De verteller is Jacques, hij vertelt over zijn maten: de kok Fouillard, de kleine noorderling Broucke, korporaal Bréval, Sulphart, de dikke Bouffioux en Gilbert Demachy. Het verhaal over Gilbert, student in de rechten, maakt het meest indruk. De manier waarop een argeloze jongeman het soldatenleven binnenstapt, hoe zijn mening over de strijd verandert, en later zijn doodsstrijd, hoe hij, achtergelaten op het veld, langzaam de hoop dat er wel een brancardier zal komen, verliest en sterft:
"De regen stroomde als tranen over zijn vermagerde wangen. Daarna rolden er twee dikke tranen uit zijn holle ogen: de twee laatste.."

Als je wel eens zo'n oud filmpje gezien hebt over de eerste wereldoorlog, dan zie je het volgende helemaal voor je:
"De compagnie die uit de loopgraven kwam, had zich op het fluitsignaal laten neervallen, doodop, onder de modder, doorweekt. Anderen trokken nog in rijen aan ons voorbij, met het haastige getrappel van een begrafenisstoet die ergens door is opgehouden en naar het kerkhof dribbelt. Na de mitrailleurschutters en hun bemodderde muilezels, vaag te onderscheiden in een mist van vermoeidheid en regen, kwamen de hobbelende proviandwagens van de legertros langs, de vleeswagen, de ambulance met wielen met ijzeren beslag, en achter het regiment de compagniewagens, een potsierlijke optocht van vehikels, rammelkasten en oude brikken die tijdens de marsen heen en weer van Charleroi naar Reims in het wilde weg bijeen geraapt waren, ouderwetse lastwagens met knarsende assen, meueblwagens vol ransels en geweren, boerensjezen met druipende kappen, familierijtuigjes en brouwerswagens, en daarachter, als laatste van de stoet, het open vierwielige rijtuig van de facteur, dat getrokken werd door een tussen de disselbomen gekneld ploegpaard."

En de luizen, de eeuwige plaag:
"Met de vermakelijke ongegeneerdheid van soldaten zoeken twee companen met ontbloot bovenlijf hun luizen. Vairon houdt zijn flanellen hemd op een armlengte van zich af, zoals een schilder een doek bekijkt, en met opgetrokken neus, een strakke blik onderzoekt hij zijn ondergoed. Dan, wanneer hij een beestje heeft ontdekt, brengt hij vlug zijn duimen bij elkaar en drukt het 'knap!' kapot. Broucke daarentegen inspecteert elke plooi in zijn hemd, met de neus erbovenop, en jaagt heel behoedzaam. Wanneer hij een dikke te pakken krijgt, slaakt hij een kreet.
'nog een die me niet meer zal uitzuigen.'
Vairon, wiens nagels knappen, telt hardop:'tweeëndertig...drieëndertig...'

Er is een verhaal waarbij de jongens opgeroepen worden om de volgende dag aan te vallen. Hun voorbereidingen, het oprukken volgen we, maar over het gevecht zelf lezen we niets. Het volgend verhaal is de terugkeer van een overlevende, die een schuur binnenkomt nadat de persoonlijke bezittingen van de gesneuvelden uitgesorteerd zijn:
"Daar, in die schuur met dat strooien dak hadden we onze ransels opgestapeld. Ze liggen er nog, bijna allemaal, het knekelveld van een bataljon. Het is een treurige wirwar van verroeste gereedschappen, uitrustingen, opgescheurde ransels, patroontassen, broodzakken. Er slingert ondergoed rond, dat al modderig is. Een groot, onaangesneden brood, een flessenhals die ergens uitsteekt, bundeltjes brieven, gekleurde prentbriefkaarten, zo dom en erbarmelijk...onwillekeurig lees je de namen, zonder te bukken. Ik ken ze allemaal."

Dan zijn er de officieren, de generaals die orde en netheid gehandhaafd willen houden, meestal zijn dat de mensen die zich niet aan het front laten zien. De zinloosheid zit diep in de soldaten, maar ze moeten defileren.:
"we zijn het zat, luitenant,' gaf Sulphart met met de onverschrokkenheid van een vrij man te kennen. 'We hebben er geen zin in om voor een stel boerenpummels te defileren.'
'Dat kan wel zo zijn, maar de generaal is er,' antwoordde Berthier zachtjes.
'Kom op oude jongens, ransel op de rug. D'r is daar een bataljon recruten ingekwartierd, we moeten hen laten zien dat we geen regiment mietjes zijn..'
Grommend trokken ze toch maar hun uitrusting aan. Ze gingen in het gelid staan.'
(en ze vormen rijen van vier en trekken langs de hoge pieten en langs het Franse volk, dat huilt bij de trieste aanblik van bemodderde, bleke en afgematte jonge jongens.
En dan blijkt dat ze toch trotse soldaten zijn.) "de klankvolle muziek maakte ons dronken, leek ons mee te slepen alsof het een feestdag was; we liepen voort, met een rechte rug, onze trots van manhaftige overwinnaars tegenover die tranen stellend. Komaan, er zullen altijd oorlogen zijn, altijd, altijd, altijd..."

Ook dit boek toont de afgrijselijke zinloosheid van een oorlog, maar voor de overlevenden is dat onaanvaardbaar. Al dat lijden, dat mag toch niet voor niets geweest zijn? "er was een oorlog nodig om ons in te laten zien dat we gelukkig waren" zegt een soldaat.
De overlevenden zijn eerlijker, menselijker, trouwer en fatsoenlijker geworden. Er zijn helden gevormd.
"het was de goede ouwe tijd" Daar word je toch niet vrolijk van..
Oorspronkelijke titel: Les croix de bois Vertaler: Mechtild Claessens

ISBN 9029514094 Gebonden, 339 pagina's Verschenen: januari 2004 Arbeiderspers oorlogsdomein nr 11

© Marjo
.

[Patrick Mestdag]

De gevreesde criticaster Norton Cru
Zie ook topic
http://www.forumeerstewereldoorlog.nl/viewtopic.php?t=4809

rangschikt Dorgeles samen met Barbusse en Duhamel
Maar in zijn 4de van zijn 6 verdelingsklasses
namelijk die van de Mediocre
ofte middelmatige – getuigenissen .

Dit komt hard aan,
juist omdat deze drie schrijvers een groot succes boekten bij
Het verschijnen van hun werken .
En het toont ook aan hoe medogenloos
Norton Cru was met zijn boekbesprekingen .

Norton Cru verwijt hun de veelvuldige
onjuiste weergave van feiten,
en totaal absurde en verzonnen verzindsels
(des sottises) die aan de geest van de auteur zijn ontsproten maar,
die ver van de dagdaagelijkse werkelijkheid van de poilus stonden .

Niettemin is dit een aangenaam en aan te raden te lezen boek .

Hier een foto van het gemeentelijk kerkhof van Neuville st Vaast
Waar Dorgeles aan zijn roman in 15
les croix de bois begon te schrijven.







@+
Patrick
_________________
Verdun ….papperlapapp! Louis Fernand Celine
Ein Schlachten war’s, nicht eine Schlacht zu nennen“ Ernst Junger .
Oublier c'est trahir ! marechal Foch

[Patrick Mestdag]

En als toemaatje , een aantal foto’s
Van Dorgeles in eigenste persoon
uit het recentelijk verschenen boek (2003),
Je t’écris de la tranchée.
(Ik schijf je uit de loopgracht)
Het is zijn oorlogscorespondentie 1914-1917
aan z’n moeder ,
Maar vooral aan Mado zijn grote levensliefde
Ze liet Dorgeles wel zitten maar behield zijn
Brieven,tot aan haar dood in 1972 .


schrijvend in een dug out begin 1915

na zijn mutatie bij de luchtmacht in zijn bureel te longvic
bij Dijon zijn geschrijf redigerend

aan het front in 1914

Bij zijn mobilisatie te Rouen augustus 1914


@+
Patrick
_________________
Verdun ….papperlapapp! Louis Fernand Celine
Ein Schlachten war’s, nicht eine Schlacht zu nennen“ Ernst Junger .
Oublier c'est trahir ! marechal Foch